Współczesny świat niesie ze sobą wiele wyzwań. Niektóre z nich przewyższają zasoby, którymi dysponujesz. Negatywny wpływ na Twoje zdrowie psychiczne mogą wywierać m.in. szybkie tempo życia, presja społeczna i nieustanny brak czasu. Zadajesz sobie pytanie: czy potrzebuję psychoterapii? Trudno udzielić na nie jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ jesteś niepowtarzalną i wyjątkową osobą. Pamiętaj, że psychoterapia nie zawsze służy do leczenia zaburzeń. Pozwala Ci lepiej poznać siebie, zbudować odporność psychiczną i rozwinąć kompetencje emocjonalne. Sprawdź, komu potrzebna jest psychoterapia i czy ta forma wsparcia Ci odpowiada!
Czym jest psychoterapia i na czym polega?
Psychoterapia indywidualna różne jest procesem, w którym nie tylko spotykasz się z terapeutą, ale przede wszystkim z samym sobą. Specjalista zapewni Ci bezpieczną i ustrukturyzowaną przestrzeń, w której możesz lepiej zrozumieć swoje emocje i schematy zachowań. Na czym polega psychoterapia?
Podczas sesji wraz ze specjalistą dążysz do zredukowania odczuwanych trudności i odzyskania wewnętrznej równowagi. Rozwijasz swój dobrostan poprzez rozmowę i budowanie relacji terapeutycznej. Więź, jaka powstaje między Tobą a specjalistą, odgrywa istotną rolę w procesie zdrowienia. Opiera się na zaufaniu, empatii i autentyczności. Jakość relacji terapeutycznej w głównej mierze decyduje o skuteczności psychoterapii.
Psychoterapia może przybierać różne formy, ponieważ poszczególni specjaliści pracują w różnych nurtach. Każde podejście korzysta z nieco innych założeń teoretycznych. Choć nurtów jest kilkaset i nieustannie powstają nowe, to kilka z nich cieszy się szczególną popularnością. W Polsce najczęściej możesz zapisać się na:
- terapię psychodynamiczną,
- terapię psychoanalityczną,
- terapię poznawczo-behawioralną,
- terapię systemową,
- terapię humanistyczną.
Czym jest psychoterapia?
Niezależnie od nurtu, w jakim pracuje specjalista, stanowi profesjonalną pomoc w powrocie do wewnętrznej równowagi. Sesje, które prowadzi doświadczony psychoterapeuta, pozwalają Ci lepiej zrozumieć siebie, innych i otaczający Cię świat.
Prawdopodobnie zastanawiasz się, czy psychoterapia działa. W tym miejscu warto przywołać wyniki badań naukowych, które jednoznacznie pokazują, że przynosi trwałe efekty w:
leczeniu zaburzeń nastroju,
- leczeniu zaburzeń lękowych,
- poprawie komunikacji i relacji z innymi,
- leczeniu zaburzeń osobowości.
Psychoterapia przypomina wędrówkę, w której przemierzasz zarośnięty ogród. Początkowo trudno Ci dostrzec ścieżki. Wszystko wydaje się chaotyczne i splątane. Każdego dnia wykonujesz drobne kroki, korzystając ze wsparcia towarzysza. W rezultacie zaczynasz dostrzegać porządek, sens i piękno, które skrywają się pod warstwą niepokoju i bólu.
Kiedy warto rozważyć psychoterapię?
Każdy z nas doświadcza trudnych dni. Niekiedy wynikają one z przemęczenia lub długotrwałego stresu. Przelelekłe napięcie psychiczne może niepostrzeżenie odbierać Ci radość życia. Szczególnie niepokojące wydają się momenty, gdy Twoje trudności z chwilowego kryzysu zamieniają się w codzienność. W takich sytuacjach prawdopodobnie w Twoim umyśle pojawia się pytanie: po czym poznać, że czas na terapię?
Zwróć uwagę, czy pojawiają się u Ciebie poniższe objawy wskazujące na potrzebę terapii:
- niepokój, który nie mija,
- uczucie pustki, mimo obecności bliskich,
- ciągłe napięcie psychiczne,
- problemy ze snem,
- nagłe wybuchy złości,
- trudności z koncentracją
- niezdrowa relacja z jedzeniem – objadanie się, nadmierne kontrolowanie kaloryczności posiłków lub prowokowanie wymiotów,
- trudności w budowaniu zdrowych relacji z innymi.
Nie musisz czekać, aż Twoje życie się rozpadnie. Wbrew obiegowej opinii, psychoterapia nie jest wyłącznie ratunkiem w sytuacjach granicznych. Tworzy przestrzeń, w której możesz nauczyć się rozumieć siebie, swoje emocje i potrzeby.
Chroniczny stres jest niewidzialnym wrogiem wielu z nas. Czasem prowadzi do wyczerpania psychicznego, osłabienia odporności i trudności w relacjach. Kiedy stres wymaga terapii? Rozważ skorzystanie z profesjonalnej pomocy, gdy napięcie emocjonalne staje się Twoją codziennością. Odpowiednio poprowadzona psychoterapia może znacząco poprawić jakość życia, przyczyniając się do zmniejszenia objawów depresji i zaburzeń lękowych.
Choć coraz więcej mówi się o znaczeniu zdrowia psychicznego, to wciąż wielu z nas zastanawia się, kiedy iść na terapię, by nie przesadzić. Odpowiedź jest prosta. Skorzystaj z profesjonalnego wsparcia, gdy czujesz, że coś Cię boli, nawet jeśli nie potrafisz tego nazwać. Uczęszczając na terapię, wykazujesz się ogromna odwagą, ponieważ postanawiasz zadbać o siebie z troską i szacunkiem.
Psychoterapia dla młodzieży i dorosłych – kto może z mniej skorzystać?
Psychoterapia może przynieść Ci ulgę, zrozumienie i realną zmianę. Twój wiek nie ma żadnego znaczenia. Profesjonalna psychoterapia jest skierowana zarówno do dzieci, jak i dorosłych. Aby zapisać się na sesję, nie musisz otrzymać poważnej diagnozy psychiatrycznej.
Terapia wspiera bowiem Twój rozwój osobisty. Pomoże Ci lepiej poznać siebie, rozwiązać trudności życiowe i poprawić relacje z innymi. Z psychoterapii możesz skorzystać, gdy coś Cię przerasta, utknąłeś/-ęłaś w miejscu, chcesz lepiej zrozumieć siebie i swoje emocje.
Kto powinien iść na psychoterapię? Nie da się udzielić jednej odpowiedzi na to pytanie. Pamiętaj, że terapia działa tylko wówczas, gdy masz motywację wewnętrzną i przestrzeń na zmianę. Jeśli uczęszczasz na nią pod wpływem przymusu, prawdopodobnie nie uzyskasz satysfakcjonujących rezultatów. Niezależnie, czy jesteś nastolatkiem, dorosłym czy seniorem, możesz skorzystać z terapii, jeśli:
- przeżywasz trudności emocjonalne,
- doświadczasz lęku,
- od dłuższego czasu borykasz się ze smutkiem,
- zmagasz się z wypaleniem zawodowym/życiowym/rodzicielskim/szkolnym,
- masz problemy w relacjach.
Zdarza się, że nastolatek czuje się przytłoczony oczekiwaniami otoczenia. Dorosły przeżywa żałobę. Rodzic nie wie, jak wychowywać dziecko. Senior zaś zmaga się z samotnością. Każda z tych osób zasługuje na to, aby zostać wysłuchaną, zrozumianą i otoczoną troską.
Dla kogo potrzebna jest psychoterapia? Dla każdego, kto chce z niej skorzystać. Pamiętaj, że nie musisz cierpieć wystarczająco mocno, by szukać pomocy. Nie czekaj na kryzys życiowy. Jak pisze Irvin D. Yalom (2008): Spotkanie terapeutyczne to przestrzeń, w której człowiek może wreszcie być sobą – bez oceniania, masek, z całą swoją autentycznością.
Kto może skorzystać z psychoterapii? Podsumowując, każdy, kto pragnie zmiany, ulgi lub głębszego kontaktu z samym sobą. Psychoterapia nie zamyka się w schematach. Nie pyta o etykiety. Otwiera się na drugiego człowieka, jego emocje, potrzeby i doświadczenia.
Jakie są korzyści z psychoterapii?
Psychoterapię można porównać do wędrówki przez gęsty las. Początkowo odczuwasz niepewność, ponieważ nie wiesz, co kryje się za kolejnym zakrętem. Czasem, dzięki swojej uważności, zaczynasz dostrzegać coraz więcej. Widzisz prześwity między drzewami i ukryte ścieżki. Odnajdujesz też własny kompas, z którego do tej pory nie potrafiłeś/-aś korzystać. Podobnie działa proces terapeutyczny. Pomaga Ci lepiej zrozumieć siebie, swoje emocje, potrzeby, zachowania i relacje.
Spośród licznych korzyści z psychoterapii, lepsze zrozumienie siebie stanowi najtrwalszą z zalet. Pracując ze specjalistą, zauważasz powtarzające się schematy, które rządzą Twoimi reakcjami i relacjami. Podobnie jak każdy z nas, nosisz w sobie historie, które nigdy nie zostały opowiedziane. Terapia daje Ci przestrzeń, w której możesz nadać im narrację. Usłyszeć, nazwać i zrozumieć to, czego doświadczyłeś/-aś. Nancy McWilliams (2011) pisze, że poznanie siebie to podstawowy warunek zmiany.
Zrozumienie siebie nie oznacza egoizmu ani nadmiernego skupienia się na sobie. Przeciwnie, jest formą uważności, która pozwala Ci żyć świadomie i autentycznie. Podczas psychoterapii możesz rozpoznać, co należy do Ciebie, a co zostało Ci wpojone przez innych (krewnych, przyjaciół, nauczycieli). Dzięki spotkaniom ze specjalistą wiesz, co Cię wspiera, a co rani. Co daje psychoterapia? Wielu pacjentów Centrum Azymut mówi nam na zakończenie terapii: W końcu wiem, kim jestem i czego potrzebuję.
Gdy zrozumiesz siebie, podejmujesz lepsze decyzje, konstruktywnie reagujesz na trudności i budujesz zdrowe relacje z innymi. Znając siebie, mniej gubisz się w emocjach i łatwiej odzyskujesz równowagę. Jakie efekty daje psychoterapia? Niekiedy są one dość subtelne, zaczynasz z większym spokojem podchodzić do codziennych wyzwań. Czasem rezultaty terapii okazują się przełomowe, gdy np. postanawiasz zakończyć toksyczną dla siebie relację.
Po co chodzić na psychoterapię? Warto na nią uczęszczać, abyś mógł/-ogła odnaleźć siebie pod warstwami oczekiwań, doświadczeń i lęków. Kiedy lepiej rozumiesz siebie, żyjesz w zgodzie ze sobą.
Psychoterapia jako inwestycja w siebie – podsumowanie.
Nie musisz mieć zdiagnozowanego zaburzenia psychicznego, aby umówić się z terapeutą. Spróbuj nie patrzeć na psychoterapię jak na ostatnią deskę ratunku, lecz przestrzeń do rozwoju, pogłębiania samoświadomości i budowania zdrowych relacji. Jak wskazuje badaczka, Clara E. Hill (2009): Psychoterapia może być skutecznym narzędziem zarówno w leczeniu, jak i wspieraniu osobistego wzrostu.
Czy każdy może iść na psychoterapię? Tak, jeśli odczuwasz potrzebę zrozumienia siebie lub zmiany swojego życia, skorzystaj z tej formy wsparcia. Nie ma dolnej ani górnej granicy cierpienia, która kwalifikowałaby Ciebie do psychoterapii. Rozważ konsultację ze specjalistą, gdy trudno Ci odnaleźć się w świecie, masz trudności z podejmowaniem decyzji lub kręcisz się w kółko.
Irvin D. Yalom (2010) twierdzi, że psychoterapia to spotkanie dwóch osób – jednej, która cierpi i drugiej, która to cierpienie stara się zrozumieć. Specjalista nie będzie Cię oceniał ani usiłował naprawić. Stworzy z Tobą relację opartą na całkowitej akceptacji, ciekawości i autentycznym zainteresowaniu.
Twoje życie stanowi bezcenny dar, dlatego warto, abyś się nim zajął. Już dziś umów się na konsultacje z psychoterapeutą w Centrum Azymut i zatroszcz się o siebie. Zrób pierwszy krok i rozpocznij podróż ku większej wolności wewnętrznej.
Bibliografia:
- Cuijpers, P., Karyotaki, E., Weitz, E., Andersson, G., Hollon, S. D., & van Straten, A. (2016). The effects of psychotherapies for major depression in adults on remission, recovery and improvement: A meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 202, 511–517.
- Cuijpers, P., Karyotaki, E., Weitz, E., Andersson, G., Hollon, S. D., & van Straten, A. (2019). The effects of psychotherapies for major depression in adults on remission, recovery and improvement: A meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 253, 412–418.
- Hill, C. E. (2009). Helping skills: Facilitating exploration, insight, and action. American Psychological Association.
- Lambert, M. J., & Ogles, B. M. (2004). The efficacy and effectiveness of psychotherapy. In M. J. Lambert (Ed.), Bergin and Garfield’s handbook of psychotherapy and behavior change (5th ed., pp. 139–193). Wiley.
- McWilliams, N. (2011). Psychoanalytic diagnosis: Understanding personality structure in the clinical process. The Guilford Press.
- Rogers, C. R. (1957). The necessary and sufficient conditions of therapeutic personality change. Journal of Consulting Psychology, 21(2), 95–103.
- Sęk, H. (2001). Psychologia kliniczna. Warszawa: PWN.
- Wampold, B. E. (2015). How important are the common factors in psychotherapy? An update. World Psychiatry, 14(3), 270–277.
- Yalom, I. D. (2008). Dar terapii. List otwarty do nowego pokolenia terapeutów i ich pacjentów. Wydawnictwo Czarna Owca.
- Yalom, I. D. (2010). Kat miłości i inne opowiadania psychoterapeutyczne. Wydawnictwo Czarna Owca.